Houtrot balken

Houtrot in balken van een begane grond vloeren geven (kop-) zorgen voor huizenbezitters en toekomstige huizenbezitters en is het daarom vaak bij transacties een punt van stress. Vaak zijn kruipruimten niet meer toegankelijk en is beeld op de staat van balken niet mogelijk. Middels diverse technieken en endoscopie is echter te bepalen of er sprake is van gebreken of risico hierop.

Houten balklaag.

Tot circa de jaren 60 werden woningen gebouwd met een gemetselde fundering waarin houten balken zijn gelegen als dragende balklaag voor de begane grondvloer. Houten vloerdelen op de balken maken de vloer waarop de afwerking van de vloer wordt aangebracht.
Onder de balklaag zal altijd een ruimte aanwezig zijn en noodzakelijk omdat deze zorgt voor het behoud van de balklaag en minder risico op optrekkend vocht door de gemetselde fundering. De kruipruimte wordt geventileerd en daarom zal er sprake zijn van luchtstroming in de kruipruimte.

Houtrot.

Houtrot is de aantasting van hout en daarmee haar constructieve vermogen door micro organisme zoals schimmel en zwam. Schimmel ontstaat uit de aangroei van sporen (zaadjes) welke zich overal in de lucht bevinden. Soorten schimmels zijn er duizenden. Om uit te groeien tot een schimmel en aansluitend zwam is een vochtige ondergrond nodig, een bepaalde temperatuur, en vooral ook niet te veel luchtstroming.

Nat hout rot niet. Vaak horen wij : “we zijn bang dat de balken en koppen van balken vochtig zijn”. Ja balken zijn zeker op bepaalde momenten vochtig en te vochtig. Wees gerust nat hout rot niet. Pas gezaagd of gerooid hout wordt soms wel tot 5 jaar bewaard in water. Een hoge grondwaterstand zorgt ervoor dat Amsterdam nog overeind staat met zijn vele houten paal funderingen. Pas met de factor stilstaande lucht zal nat hout snel rotten. Er ontstaat dan een ideale omstandigheid voor aangroei van micro organisme.

Hout blijft een levend product en zal vocht opnemen bij contact met vocht in de fundering maar zeker ook uit de lucht met vocht in dampvorm. Hout is goed instaat vocht op te nemen en weer af te staan. Met een vochtigheid tot circa 20% zal geen houtrot ontstaan en bij meer vocht ook niet direct. Is er sprake van natter hout dan is het wel zaak dat er voldoende luchtstroming, lees ventilatie is zodat ook drogen optreedt. Met deze luchtstroming zal ook schimmel niet snel aangroeien want daar houden ze niet van. Het is niet voor niets dat u schimmel in huis vaak ontdekt aan achterzijde van meubilair of achter gordijnen. Ook worden champignons die we eten gekweekt in meer lucht dichte en klimaat gestuurde omgevingen. Schimmel overlast : Ventileren !

Ventilatie kruipruimte.

Voor het behoud van de balklaag  is dus kruipruimte ventilatie van essentieel belang. Naast de balklaag zal ventilatie ook een drogende werking hebben op de gemetselde fundering en werkt daarmee bij tegen optrekken van vocht uit een zandbed waarin de fundering staat.
Er zijn kenners die zeggen dat ventileren juist kan leiden tot vocht in de zomer periode waarbij er sprake is van een hogere relatieve luchtvochtigheid in de buitenlucht. Deze lucht zou condenseren op koude vlakken in de kruipruimte. Dit is correct maar luchtdicht uitvoeren van een kruipruimte is niet mogelijk en zal dan zeker gaan leiden tot een ideale omstandigheid voor houtrot. Het eventuele ontstane condens zal wel weer droog ventileren. Immers ook in de kruipruimte zal het warmer worden in de zomer met minder kans op dauwpunten op de balklaag. Het is vooral de luchtcirculatie wat vocht doet drogen ongeacht de relatieve luchtvochtigheid graad. Natuurlijk zal in de koudere periode van het jaar met een lagere Rv waarde eerder een drogend effect optreden door ventileren.

Hangt u was in een gesloten ruimte met 25 graden dan zal de relatieve luchtvochtigheid snel stijgen. De was zal zeer langzaam tot niet geheel drogen. Hangt u dezelfde was buiten in de wind met 25 graden en een relatieve luchtvochtigheid van 75% dan is de was binnen 15 minuten droog !

Gebreken in ventilatie

Bij gebreken in ventilatie ontstaat er een grote kans op houtrot van de balken. Het is zaak dat er voldoende voorzieningen zijn en bij voorkeur een goede situering aan de meest voorkomende loef en lijzijde. (west-oost)

Veel voorkomende gebreken in ventilatie :

Te minimale aantal roosters
Spouw vervuiling na metselen bij spouwmuren
Belemmering door vervuiling of ophogen straatwerk
Een aanbouw zonder buizen naar de originele gevel
Niet geïsoleerde CV leidingen en te weinig ventilatie
Na isoleren door buren met materiaal in uw spouw
De kruipruimte als vuilstort gebruiken
Isolatie wol of folie tussen en om balken.

Koprot houten balken.

Koprot kan ook ontstaan zonder een verband met vocht, ventilatie en schimmel. Mineralen in de gemetselde fundering kunnen het hout aantasten. Om deze reden is het oom aan te raden dat koppen van houtenbalken zijn behandeld zoals met loodmenie of goede beits. Dit kan natuurlijk alleen bij nieuwbouw en/of renovatie. Bij renovatie koppen altijd terug in fundering en geen poeren toepassen. Uw vloer zal dan alsnog gaan zakken.
Koprot is te herkennen aan zakken van vloerdelen bij gefundeerde wanden. Naden zullen ontstaan tussen de vloer en op de wand gefixeerde plint. Ook het (licht) springen op deze vloervlakken kan een indicatie geven. Is de kruipruimte niet toegankelijk meer kan met specialistische endoscopie zicht worden verkregen op de balklaag en koppen van de balken. Toegang is mogelijk via de ventilatie voorzieningen of middels een gaatje boren van circa 8 mm.

Balklaag verwijderen.

Vaak worden balklagen verwijderd en wordt de kruipruimte vol gestort met beton. Dit is risicovol en zeker met inkassen in de bestaande fundering. Ook bij zwevende uitvoering is er meer risico op optrekkend vocht en is dit afhankelijk van het gebied waar de woning zich bevindt.
Voor renovatie verdient een renovatie vloer met betonbalken of tegenwoordig zelfs van kunststof. De kruipruimte blijft bestaan, geen houtproblemen meer, isolatie verbeterd en mogelijkheden zoals vloerverwarming etc.

Meer informatie Lekrecherche :

Wilt u meer informatie over balklagen in algemeenheid of inspectie mogelijkheden dan kunt u contact met ons opnemen voor onafhankelijk advies / onderzoek. Herstel van gebreken voeren wij zelf niet uit. Advies in herstel zal worden opgenomen in een onafhankelijk onderzoekverslag.

Contact Lekrecherche Detectie & Inspectie